Znaczenie wody

Woda to najważniejsza substancja, która daje życie ekosystemom na Ziemi. Jest podstawą równowagi biologicznej na naszej planecie, do funkcjonowania potrzebują jej wszystkie żywe organizmy: zarówno ludzie, rośliny, jak i zwierzęta.

Rośliny potrzebują i zużywają więcej wody niż ludzie i zwierzęta. Woda to kluczowy składnik fotosyntezy –  procesu wytwarzania przez rośliny substancji odżywczych. Przy użyciu wody roślina pobiera także z gleby sole mineralne konieczne do prawidłowego funkcjonowania. Zawartość wody w poszczególnych roślinach i ich częściach waha się od 5 proc. w nasionach do nawet 95 proc. w owocach ogórka lub pomidora.

W świecie zwierząt poza funkcją odżywczą woda uczestnicy także w transportowaniu produktów przemiany materii, substancji pokarmowych, hormonów, czy witamin. Stanowi aż 90 proc. zawartości krwi i wolno zmienia temperaturę, dzięki czemu pełni ważną rolę w procesach regulujących ciepłotę ciała. Jest to szczególnie ważne dla zwierząt stałocieplnych: ssaków i ptaków. Dla wielu gatunków woda stanowi środowisko do życia. W niej się rodzą, dorastają, oddychają, polują i rozmnażają. Przykładem takich zwierząt są meduzy, których ciała w 98 proc. składają się z wody.

Woda stanowi 60-70 proc. masy dorosłego człowieka, 75 proc. masy dziecka, a w przypadku noworodka – ponad 80 proc. To materiał budulcowy komórek, który m.in. bierze udział w transporcie składników odżywczych i hormonów, uczestniczy w procesach trawienia i wydalania, utrzymuje prawidłowe ciśnienie i objętość krwi oraz pomaga utrzymać stałą temperaturę ciała. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) osoba dorosła powinna wypijać 2,5 litra wody dziennie. Zapotrzebowanie naszego organizmu na wodę zwiększają ciężka praca fizyczna i ekstremalne temperatury.

Mimo, że wody na Ziemi nie brakuje – to zasoby, z których możemy korzystać, są ograniczone.

Zdecydowaną większość, bo aż 97 proc. globalnych zasobów stanowią słone wody mórz i oceanów. Ich użyteczność dla człowieka jest ograniczona, a proces odsalania – chociaż możliwy – jest energochłonny i kosztowny. Większość (68 proc.) wody słodkiej jest dla nas niedostępna, ponieważ spoczywa w trudnodostępnych miejscach – zmagazynowana w formie lodu w okolicach biegunów i w najwyższych górach. Pozostałe 32 proc. wody słodkiej na Ziemi to w zdecydowanej większości wody podziemne. Ich zasoby na naszej planecie nie rozkładają się równomiernie, a dostępność i użyteczność poszczególnych złóż zależy m.in. od ukształtowania terenu, składu skał oraz poziomu mineralizacji. Ten rodzaj wód zaspokaja 15,9 proc. potrzeb mieszkańców naszego kraju i całej polskiej gospodarki. Skąd zatem pochodzi większość wykorzystywanej w Polsce wody? Aż 83,6 proc. naszych potrzeb zaspokajamy czerpiąc wodę z zasobów powierzchniowych, głównie rzek, jezior i sztucznych zbiorników. Wody powierzchniowe to jednak tylko 0,3 proc. ziemskich zasobów wody słodkiej.

Co wpływa na stan wód, z których korzystamy?

Na poziom dostępnych dla nas wód wpływają czynniki sezonowe takie jak temperatura, czy wielkość opadów w poszczególnych miesiącach. Na stan wód wpływa także rozwój miast oraz działalność człowieka, która przekłada się na degradację ekosystemów leśnych, wodnych, górskich i innych. Obniżając naturalne zdolności retencyjne przyrody przyczyniamy się do skutków i zasięgu zmian klimatycznych.

O zjawisku retencji i sposobach dbania o zasoby wodne przeczytacie w kolejnym artykule

Udostępnij: